Cazibe merkezine dönüşen şirketler beyin göçüne geçit vermiyor
Dünyada dijital beceriler ve inovasyon gibi yeteneklerin şekillendirdiği yeni çalışma düzeni, beyin göçünün de rotasını değiştiriyor. Beyin göçünün Türkiye’nin sosyo-kültürel geleceği, ekonomisi ile şirketlerin rekabetçiliği için ciddi bir tehdit yarattığını belirten Aile Şirketleri Uzmanı Ortak Akıl Danışmanlık Kurucusu Dr. Yılmaz Sönmez, “Yeni nesil teknolojilerinizinden giden, adil ve şeffaf bir sistem benimseyen, bünyesinde liyakat havuzu oluşturan şirketler beyin göçünü tersine döndürebilir. Nitelikli insan kaynağı için cazibe merkezine dönüşen şirketler, beyin göçüne geçit vermeyerek sürdürülebilir büyüme performansı yakalayabilir” dedi.
Günümüzde her türlü büyüklükteki işletme için “dayanıklı şirket” olabilmeninyolu nitelikli insan kaynağı için cazibe merkezine dönüşmekten geçiyor. Nitelikliinsan kaynağı ise daha dijital, çoklu yeteneklere sahip, paylaşımlı işbirliğimodellerine açık çalışan profili olarak tanımlanıyor. Bugünün çalışanlarıofislerin dört duvarı arasında sıkışmak yerine aynı anda birden fazla yapıyaentegre, oldukça esnek bir şekilde faaliyet gösteriyor. Ülkeler de çalışanprofilindeki bu değişime ayak uydurmanın izini sürüyor. Yazılımcılardansağlıkçılara kadar çok sayıda sektördeki yetenekler, belirsizliğin yükseldiğidünyada rotalarını yeniden çizerken, beyin göçü ülkeler için ciddi bir tehdityaratıyor.
Türkiye’nin ivedilikle beyin göçünü tersine çevirmesi gerektiğini belirten AileŞirketleri Uzmanı ve Ortak Akıl Danışmanlık Kurucusu Dr. Yılmaz Sönmez,“TÜİK verilerine göre ülkemizden en çok göç edenler %26 ile 20-29 yaşarasındaki gençler olarak öne çıkıyor. Üstelik 18-25 arası gençlerin %82,9’uimkan olsa başka bir ülkede yaşayabileceğini söylüyor. Bugün 12 bin Türkakademisyen yurtdışında ve 2023’ün ilk çeyreğinde 700 doktorun yurtdışına çıkışiçin belge talep ettiği görülüyor. Beyin göçünü tersine döndürmek için şirketlerimizebüyük roller düşüyor. Ülkeler için makro düzeyde yaşanan sıkıntı, şirketleriçin de fazlasıyla geçerli. KOBİ’ler durum çok daha kritik. Finansal kırılganlıklar,aile şirketi-yoğun yapı ve düşük dijitalleşme düzeyi, genç yeteneklerin gözünükorkutuyor. Çünkü bu senaryo, hem yetersiz maaş hem ihlal edilen yönetim veinisiyatif alanları hem de arzu edilen yeteneklerin entegre edileceği dijitalaltyapının olmadığı bir durumu resmediyor. Yeni yetenekleri cezbetmek bir yana,birçok şirket yeteneklerini yurtdışındaki rakiplerine, bazen çok daha düşükpozisyonlara rağmen kaptırıyor” ifadelerinde bulundu.
Başarı ve kariyer odaklı yol haritası
Gençlere başarı ve kariyer odaklı yol haritası sunan şirketlerin beyingöçüne geçit vermediğini kaydeden Dr. Yılmaz Sönmez, şirketlerin beyingöçünü tersine çevirebilmelerine ilişkin şu yol haritasını sundu:
“Dünyada dayanıklı ekonomilerin yolu, beyinleri cezbeden şirketlerdengeçiyor. Bu noktada öncelikle açık şirket politikası benimsenmeli. Şirketlerimizgeleneksel yaklaşımlardan vazgeçerek akran şirketlerle işbirliklerine veyetenek takaslarına sıcak yaklaşmalı. Böylece ölçekler büyüyecek, proje bazlı işyapabilme yeteneği gelişerek, projeci yaklaşıma sahip yeteneklercezbedilecektir. Öte yandan önemli olanın fiziksel varlık değil, verimlilikolduğu felsefesinden hareketle yeteneklere esnek çalışma modeli benimsenmeli”
Geleceğin teknolojilerinin benimsenmesi kritik önemde
Geleceğin dünyasına yön veren yapay zeka gibi yeni nesil teknolojilerinsunduğu verimliliğin şirketlerin faaliyetlerine sürdürülebilirlik kazandırırkenbeyin göçünü tersine döndürebileceğini söyleyen Dr. Yılmaz Sönmez,“Şirketler dijital dönüşüm adımlarını hızlandırarak genç yetenekler için cazibemerkezlerine dönüşebilirler. CRM, ERP, yapay zekayı, IoT, robotik teknolojiler gibiatılımlarını gerçekleştirerek verimlilik iklimi yaratılmalı. Böylece, birimlerarası esneklik ve iletişim sağlanarak, yeteneklerin çalışacağı uygun ortam inşaedilmeli” dedi.
Şirket içinde liyakat havuzu oluşturulmalı!
Genç yetenekleri gelecek hedeflerine ulaştıracak kritik adımlardan birininde şirket içinde liyakat havuzu oluşturmanın olduğunu vurgulayan Dr. YılmazSönmez, “Sadece bugünün değil, yarının yeteneklerini de cezbedebilmek içinhem şirket içinde liyakat havuzu oluşturulmalı hem de üniversiteler, kariyerplatformları gibi kaynaklarla temasa geçilerek, adalet ve şeffaflık eksenlidoğru liyakat modelleri benimsenmeli. İcracı roller ve alt roller yenidentanımlanmalı, şirket bünyesine katılacak yeteneklere birim bazlı liderlikleratanmalı. Dijital lider, yeşil lider gibi rollerle inisiyatif verilmeli. Busayede sadece maddi arka plana değil, duygusal aidiyete de yatırım yapılmalı”diye belirtti.
Adil ve şeffaf bir sistem kurulmalı!
Şirket bünyelerinde genç yeteneklerin hızlı ama emin adımlarlayükselebildiği adil ve şeffaf bir sistem kurulması gerektiğinin altını çizen Dr.Yılmaz Sönmez, “Yetenek Yönetimi birimleri profesyonel bir gözleoluşturulmalı; Geleneksel bordrolama merkezli İK birimleri yerine, yetenekyönetimi paradigması benimsenmeli. Hem şirket içi hem de şirkete yeni katılacakaktörlerin doğru rollere atandığı ve Bunu gerçekleştirmek ve işletme körlüğünüaşmak için profesyonellerden yönetim danışmanlığı hizmeti alınmalı” diyesözlerine ekledi.
